Dzisiaj jest: 29 Marca 2024    |    Imieniny obchodzą: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Lista haseł związanych z naszą IPN utworzonych i opisanych przez uczniów ZS Wyszki w Regiopedii

 

Poniższe hasła można znaleźć na http://podlaskie.regiopedia.pl

Olszewo-miejscowość położona w południowo – zachodniej części województwa podlaskiego, na trasie Łapy - Brańsk, 60 km od Białegostoku. Tereny wybitnie nizinne z niewielkimi obszarami leśnymi.

 Bitwa o Olszewo – niespodziewana bitwa nocna z 13-14 września 1939r. podczas kampanii wrześniowej. Rozegrała się pomiędzy Suwalską Brygadą Kawalerii a oddziałem pancernym niemieckim. Trwała ok. 5 godz. i nie przyniosła rozstrzygnięcia obu walczącym stronom. Po stronie polskiej zginęło ok. 50 żołnierzy (w tym kilku oficerów), a po niemieckiej ok. 100.

 

Olszewo przed wybuchem II wojny św. – wieś liczyła 118 mieszkańców. Zamieszkiwali w 23 domach. Znajdowali się drobni rzemieślnicy: kowal, krawcowa, szewc, rymarz, stolarz.

 Skutki bitwy dla mieszkańców Olszewa - z rąk Niemców zginęło 9 mieszkańców i 3 osoby, które wówczas przebywały u krewnych. Wieś została zniszczona i spalona. Ocalała tylko kuźnia Antoniego Poniatowskiego.

 Wiktor Olszewski- sołtys wsi Olszewo w 1939r. zginął z rąk wroga.

Jan Topczewski- mieszkaniec wsi Olszewo, który jak twierdził w nocy z 13-14 września kilka razy ,,przeżył swoją śmierć” Więziony przez Niemców w budynku gospodarczym, cudem uniknął śmierci. Po bitwie nad ranem znosił zabitych w jedno miejsce. Rozkaz ze strony dowództwa niemieckiego o zaprzestaniu walk, uratował mu życie.

 3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. Jana Hipolita Kozietulskiego- w 1939r. wchodził w skład Suwalskiej Brygady Kawalerii. Bitwa pod Olszewem była dla niego najkrwawszą w całej kampanii wrześniowej.

 Płk. Edward Milewski- dowodził 3. Pułkiem Szwoleżerów Mazowieckich podczas nocnego boju pod Olszewem, tutaj został dwukrotnie ranny. Pierwszej pomocy udzielił mu jego luzak Wincenty Żywalewski.

 Czesław Gerula – lekarz 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, udzielał pomocy rannym i operował w jednej z chat w Olszewku podczas bitwy o Olszewo. Ciężej rannych odsyłał do szpitala w Bielsku Podlaskim.

 Henryk Prajs – uczestnik bitwy pod Olszewem. Nieliczny już z żyjących uczestników bitwy. Mieszka w Górze Kalwarii. Utrzymuje stały kontakt z Zespołem Szkół im. Jana Pawła II w Wyszkach. Wzbogacił zbiory Izby Pamięci Narodowej o fotografie, zdjęcia relacje i wspomnienia z wojny obronnej.

 Jerzy Dziedzic- uczestnik bitwy o Olszewo w stopniu porucznika. Absolwent Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. W 1934r. otrzymał od Prezydenta RP Ignacego Mościckiego złotą szablę za wysokie wyniki w nauce i wzorowe sprawowanie. Zginął w pierwszych minutach bitwy.

 Czesław Anuszkiewicz- uczestnik bitwy pod Olszewem z 4. Dywizjonu Artylerii Konnej. Po wojnie zamieszkał w Suwałkach. Przekazał swoje cenne pamiątki z wojny i bitwy do Izby Pamięci Narodowej w Mierzwinie a później w Wyszkach.

 Jan Dziedzic – kapitan lotnictwa, uczestnik walk o Anglię. Brat poległego pod Olszewem por. Jerzego Dziedzica. W Latach 60. po wielkich staraniach odnalazł grób brata i nawiązał z istniejącą wówczas Szkołą w Mierzwinie stały kontakt. W 1978r. przekazał szkole portret brata, który stał się pierwszym eksponatem Izby Pamięci Narodowej.

 Izba Pamięci Narodowej – szkolne muzeum, które znajduje się od 2001r. w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Wyszkach. Bogato wyposażone w eksponaty i militaria dotyczące wojny obronnej Polski 1939r. a w szczególności bitwy o Olszewo. Są tutaj pamiętniki, listy poległych i pomordowanych, portrety i zdjęcia, dzienniki, relacje i wspomnienia tych tragicznych dni. Wykazy rannych i odznaczonych Krzyżem Virtuti Militari oraz inne cenne pamiątki.

 Alfreda i Jan Trzeszczkowscy- twórcy i założyciele Izby Pamięci Narodowej, która od 1978r. do 2001r. mieściła się w Szkole Podstawowej im.3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich w Mierzwinie. Wieloletni nauczyciele i dyrektorzy tej szkoły. Zgromadzili wiele cennych i wartościowych pamiątek z okresu wojny obronnej 1939r. i bitwy o Olszewo.

 Ryszard Migurski- uczestnik bitwy pod Olszewem z 13-14 września 1939r. pochodził z Gliwic, autor,, Tek szwoleżerskich”, wzbogacił zbiory Izby Pamięci Narodowej, utrzymywał stały kontakt ze szkołą w Mierzwinie.

 Pomnik w Olszewie- poświęcony poległym i pomordowanym żołnierzom polskim oraz ludności cywilnej Olszewa i okolic za Ojczyznę z 13-14 września 1939r. Odsłonięcie odbyło się 15 września 1979r. w 40. rocznicę bitwy pod Olszewem. Od tego momentu co roku, w rocznicę bitwy w tym Miejscu Pamięci Narodowej organizowane są uroczystości patriotyczne ze Mszą Św. i licznym udziałem wiernych.

   
© Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Wyszkach